Stotteren op de televisie
Een jaar of wat geleden besloot ik mij op te geven voor de tv-quiz Get the Picture. De directe aanleiding hiervoor was onze toenmalige onderbuurman: een bejaarde, dove en demente man wiens tv ons elke ochtend na het opstaan verblijdde met de tune van deze quiz inclusief de bijbehorende piepjes en bliepjes. Na enkele dagen viel het aanmeldformulier in de bus. Natuurlijk verwachtte ik niet echt aan het programma mee te gaan doen. Ik was vast niet de enige die zich opgaf en er waren zeker betere en leukere kandidaten. Tot mijn verbazing echter, ontving ik na een aantal weken een uitnodiging om naar de voorselectie in Hilversum te komen.
Mijn aanvankelijke scepsis sloeg om in fanatisme: nu wilde ik wel eens kijken hoever ik zou kunnen komen en s' avonds zag ik, in plaats van de echte kandidaten, mezelf al achter het deskje staan, volop in de race om naast Paula Udondek de finale te mogen spelen! Zo ver was het echter nog niet. De voorselectie bestond uit het beantwoorden van schriftelijke vragen en het herkennen van een aantal foto's van bekende mensen. Daarna mocht ik meedoen aan het volgende onderdeel: een cameratest. Alle aspirant-kandidaten zouden voor de camera iets over zichzelf vertellen, en wel zo "leuk" en "vlot" mogelijk. Op dat moment bekroop me een enorme angst en realiseerde ik mij dat dit voor mij een onneembare horde zou zijn. Ik stotter sinds mijn kindertijd en onder de stress van de camera, het publiek en het voltallige productieteam van Get the Picture zou ik vast en zeker niets kunnen uitbrengen dan een paar onverstaanbare klanken. Waarom had ik mij in vredesnaam voor deze quiz opgegeven? Had ik niet eerder kunnen bedenken dat je in een quiz moet praten, en dat dát nu juist datgene is wat mij in stressvolle omstandigheden slecht afgaat?
Één voor één kwamen de collega-kandidaten voor de camera. De één nog leuker en vlotter dan de ander. Uiteindelijk was ik aan de beurt en liep ik met de moed der wanhoop naar de plek des onheils.. Normaal stotter ik al bij het uitspreken van mijn eigen voor- en achternaam. En ook nu weer was dat het geval. Ik hakkelde wat over mijzelf, mijn hobbies, werk, en meer van dat soort zaken en met een rood hoofd van schaamte wist ik niet hoe snel ik mijn zitplaats weer moest bereiken. Ik was er van overtuigd dat ik het allemaal verknald had. Wie zit er te wachten op een stotteraar in een quiz waarin het gaat om de snelle en flitsende antwoorden?? Gedesillusioneerd ging ik naar huis en zette het hele gedoe uit mijn hoofd. Het was leuk geprobeerd, maar dit soort optredens waren voor mij niet weggelegd. Twee weken daarna werd ik gebeld door de producente van Get the Picture. Ik was door de voorrondes heen en mocht meedoen aan de quiz. Volkomen verbaasd legde ik de telefoon neer. Had ik met mijn gestotter dan niet alles verknald? Mijn aanvankelijk fanatisme verscheen weer ten tonele en ik begon mij te verheugen op de "grote opnamedag" in november!!
Deze dag verliep geweldig. Het was een feest om aan de quiz mee te mogen doen. Natuurlijk stotterde ik wel eens. Een keer was het zelfs zo erg dat de hele opname stilgelegd moest worden. Maar blijkbaar had men dat geaccepteerd en ingecalculeerd bij mijn "optreden". Aan het begin van de opnames had ik de producente voor de zekerheid nog maar eens gevraagd of "ze wel gehoord had dat ik stotter". "Jawel", was haar antwoord, "maar dat was voor ons geen belemmering om je mee te laten doen". Dat was voor mij een hele geruststelling en tegelijkertijd ook een nieuwe, rare ervaring: men had mij dus geselecteerd ondanks mijn gestotter en ik werd er niet op afgewezen. Bij mij brak vanaf toen het besef door dat je je als stotteraar door niets of niemand moet laten weerhouden als je écht iets wilt. En dat je hierbij zélf vaak je grootste "vijand" bent. In feite had ik mij na de voorronde al gediskwalificeerd voor deelname aan de quiz. Niet nodig dus. Er zijn natuurlijk altijd mensen die ons afwijzen omdat we stotteren. Het is echter verkeerd om, als voorschot hierop, onszelf maar vast in de "zielige" hoek te zetten en te denken dat het toch wel allemaal niets meer zal worden. Als we echt iets willen, gaan we ervoor. En dat stotteren nemen ze er maar bij!!!!
Leo Vogelenzang