In april 2009 verscheen het boek ‘Taal is zeg maar echt mijn ding’ van Paulien Cornelisse. In dit boek beschrijft ze moderniteiten in de taal. ‘Zeg maar’ is zo’n moderniteit. Ze schat dat het door tachtig procent van de bevolking eens per drie zinnen gebruikt wordt. Vermijdingsgedrag van de stotterende mens is ook aan mode onderhevig, want ik merk in de praktijk dat ‘zeg maar’ inmiddels vaak wordt gebruikt om een woord waarop misschien gestotterd gaat worden te vermijden of uit te stellen. Eigenlijk bijzonder omdat de stotteraar dat bewuste  woord juist niet zegt, dus er is absoluut geen sprake van ‘zeg maar’. Misschien is het gebruik van ‘zeg maar’ een onbewuste wens die geuit wordt: ‘ik wil het zeggen’!

Volgens de schrijfster betekent het zeggen van ‘zeg maar’: ‘We zeggen het nu even zo, maar eigenlijk zou het net zo goed anders kunnen zijn’. Volgens mij geldt dit voor de stotterende bevolking niet. Het woord dat vermeden wordt, had echt niet ‘net zo goed wat anders kunnen zijn’, dit woord staat meestal levensgroot geprent in het brein en roept de grootst mogelijke spanning op. Om deze spanning niet of minder lang te ervaren wordt óf een synoniem gekozen óf tegenwoordig vaak ‘zeg maar’ gezegd. Achteraf levert het vaak weer spanning op, omdat op dat moment niet gezegd is wat gezegd zou worden.

De schrijfster noemt ook dat ‘zeg maar’ wordt gebruikt om een slag om de arm te houden, het geeft een veilig gevoel. Dit klopt dan voor de stotterende mens weer wel. Spanning voelt niet veilig. Deze gevoelens uit de weg gaan door vermijdingsgedrag geeft, meestal tijdelijke, veiligheid. 
 
Ik ben er bijna zeker van dat ‘zeg maar’ door de personen die stotteren op een meer creatieve en minder vanzelfsprekende wijze gebruikt wordt dan door de vloeiend sprekende medemens. Stotteren zorgt voor creativiteit, daar zou ook een boek over geschreven kunnen worden…
Vooralsnog zou ik willen zeggen tegen alle stotterende mensen: ‘Zeg maar wat je te zeggen hebt. Als stotteren je ding is, stotter dan gewoon’!

Ilanda de Dood
www.stotterinterventiecentrum.nl

Taal is zeg maar echt mijn ding Paulien Cornelisse
ISBN 978 90 254 3049 8N             Uitgeverij Contact