Blijkbaar praat ik in mijn slaap. Dat ik de neiging heb ik om te slaapwandelen, wist ik al jaren, maar sinds kort is iemand erachter gekomen dat ik in mijn slaap nogal eens praat. En al zijn het korte zinnetjes die nergens op slaan, één ding is wel heel frappant: ik stotter zelfs dan!
Deze gewaarwording vond ik zo bijzonder dat ik er veel over ben gaan nadenken en het aan anderen heb voorgelegd. Geen van de door mij bevraagde personen die stotteren konden zeggen of zij het ook deden, maar het bracht wel een levendige discussie op gang. Heeft stotteren namelijk niet voor een groot deel te maken met sociale situaties? Dat je alleen stottert wanneer je weet dat iemand luistert? Niet voor niets stotteren veel mensen niet wanneer ze tegen zichzelf praten of tegen hun huisdier, of wanneer ze zingen of voorlezen. Denk aan de scene in The Kings Speech waarin Bertie een koptelefoon krijgt opgezet en Hamlet moet voorlezen terwijl hij zichzelf niet kan horen spreken. Bij het terugspelen van de plaat blijkt hij vloeiend te hebben gesproken.

Stotteren is een automatisme, het is een vorm van spreken die door jarenlange ervaring ingebouwd raakt in het spraakpatroon. Een logopediste vertelde mij dat het daarom belangrijk is om het al op jonge leeftijd bij te sturen, om te zorgen dat vloeiend spreken het automatisme wordt in plaats van stotteren. Nu snap ik de redenatie daarachter en ik kan niet zeggen dat ik er niet achter sta. Toch zou ik een stap verder willen gaan.  

Voor mij gaat het stotteren veel meer over acceptatie. In de afgelopen jaren heb ik veel jonge personen die stotteren ontmoet en vele van hen kampten met sociale angsten, onzekerheden en twijfels over hun voorkomen. Zij zagen stotteren als de vijand, eentje die bestreden of verborgen moet worden. Acceptatie was voor hen een grote stap richting het verkrijgen van meer zelfvertrouwen. Stotteren wordt dan een automatisme, maar juist één die ruimte biedt voor verdere zelfontplooiing.

Al jarenlang heb ik er de mond vol van dat ik mijn stotteren heb geaccepteerd. En natuurlijk zijn er momenten dat ik mij eraan erger, maar dat betekent niet dat ik zou willen dat ik niet zou stotteren. Het heeft mij in de afgelopen twee decennia gevormd tot wie ik nu ben. En juist daarom vond ik het zo mooi dat ik stotter wanneer ik praat in mijn slaap. Het automatisme heeft zich geworteld in mijn onderbewustzijn. Dat is voor mij het ultieme level van acceptatie.

Rik Mets